ثبت آگهی به منظور واگذاری ارز حاصل از صادرات(تاریخ انتشار99/10/24)

فروش مستقیم ارز صادراتی به واردکنندگان در سامانه جامع تجارت برقرار شد. این اقدام در راستای تسهیل فرآیند واردات در مقابل صادرات است و اتاق جدیدی برای ملاقات ارزی صادرکننده و واردکننده محسوب می‌شود. سال گذشته یکی از روش‌هایی که برای بازگشت ارز حاصل از صادرات و رفع تعهد ارزی مطرح شد، روش واردات در مقابل صادرات بود. در این میان با عملیاتی شدن این روش در سامانه جامع تجارت در سال‌جاری، این امکان برای شناسایی صادرکنندگانی که قصد فروش ارز حاصل از صادراتشان را دارند و واردکنندگانی که به‌دنبال تامین ارز سریع‌تر از فرآیند بانکی هستند، فراهم می‌شود. مطابق مکانیزم جدید، صادرکنندگان می‌توانند ارزهای حاصل از صادرات خود را در قالب «آگهی» در سامانه جامع تجارت ثبت کنند و واردکنندگانی که متقاضی استفاده از این ارزها هستند، با صادرکنندگان وارد مذاکره و معامله شوند.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

در چارچوب فرآیند گام به گام واگذاری پروانه‌های صادراتی (‌واردات در مقابل صادرات غیر) چهارده مرحله از سوی سیاست‌گذار تعیین شده است که سه ضلع «واردکننده»، «صادرکننده» و «بانک‌های عامل» باید آنها را اجرایی کنند. مراحلی که جزئیات و نحوه اجرای آن به شرح زیر است.

گام اول:‌ «ارائه پروانه صادراتی به سایر واردکنندگان.» اولین مرحله از فرآیند واردات در مقابل صادرات غیر، باید از سوی صادرکننده عمل ‌شود. در این مرحله صادرکننده اطلاعات پروانه صادراتی خود را به سایر واردکنندگان به منظور تامین ارز ثبت‌سفارش‌ها واگذار می‌کند.

گام دوم: «ایجاد ثبت‌سفارش.» در این مرحله واردکننده که قصد دارد از ارز حاصل از صادرات صادرکننده برای واردات استفاده کند باید در عملیات ثبت‌سفارش خود در قسمت مالی و بانکی فیلد «نوع عملیات ارزی» را بانکی و فیلد تامین ارز را از محل صادرات انتخاب کند.

گام سوم: «مراجعه به بانک‌عامل و درخواست تامین ارز ثبت‌سفارش»،‌ این مرحله مانند گام قبلی مختص واردکننده است. در این بخش واردکننده باید جهت تامین ارز ثبت‌سفارش خود به بانک عامل مراجعه کرده و با ارائه اطلاعات پروانه صادراتی صادرکننده، برای ثبت‌سفارش خود درخواست تامین ارز ‌کند.

گام چهارم:‌ «درخواست گواهی ثبت آماری.» این اولین گامی است که بر عهده بانک‌عامل گذاشته شده است. در این گام، بانک عامل با مراجعه به سامانه پرتال ارزی از بانک مرکزی درخواست گواهی ثبت آماری از نوع «ارز اشخاص» و از محل صادرات را انتخاب می‌کند.

گام پنجم:‌ «اخذ تعهدات و وثایق لازم از بازرگانان.» این مرحله نیز توسط بانک عامل انجام می‌شود. بر این اساس در صورتی که گواهی ثبت آماری مورد تایید بانک مرکزی قرار بگیرد، بانک عامل موظف است تضامین لازم را از بازرگانان مطابق بند «ی» بخش اول مجموع مقررات ارزی اخذ کند و تاییدیه آن را در سامانه تامنی ارز اعلام کند.

گام ششم:‌ «ثبت اطلاعات پروانه صادراتی و استعلام جواز واگذاری پروانه.» این دومین مرحله پیاپی است که از سوی بانک عامل عملیاتی می‌شود. در این گام بانک عامل با مراجعه به سامانه تامین ارز اطلاعات پروانه صادراتی را ثبت می‌کند. با توجه به اینکه مالکیت پروانه صادراتی متعلق به شخص دیگری (صادرکننده) است، ضرورت دارد که بانک عامل از رضایت صادرکننده جهت واگذاری پروانه صادراتی‌اش به مشتری (واردکننده)‌ اطمینان حاصل کند. بنابراین از طریق سامانه تامین ارز درخواستی را مبنی بر تایید جواز واگذاری پروانه به مشتری ثبت می‌کند. این درخواست به‌صورت سیستمی جهت مشاهده صادرکننده به سامانه جامعه تجارت ارسال می‌شود.

گام هفتم: «تایید مجوز واگذاری پروانه صادراتی به واردکننده.» این مرحله مجددا به صادرکننده ارجاع داده می‌شود. صادرکننده لازم است با مراجعه به سامانه جامع تجارت در بخش مدیریت ارز حاصل از صادرات، درخواست بانک عامل مبنی بر جواز واگذاری پروانه صادراتی خود را به واردکننده تایید کند.

گام هشتم: «ثبت ابزار پرداخت.» هشتمین گام بر عهده بانک عامل است. بر این اساس بانک عامل باید با مراجعه به سامانه مدیریت تعهدات ارزی کشور(سمتاک) نسبت به ثبت ابزار پرداخت در قالب برات بدون تعهد پرداخت،‌ اقدام کند.

گام نهم: «ارائه اسناد حمل به بانک‌ عامل.» این مرحله یکی دیگر از وظایفی است که به واردکننده اختصاص دارد. واردکننده باید اسناد حمل ثبت‌سفارش خود را به بانک‌عامل تحویل دهد.

گام دهم:‌ «ثبت اسناد حمل.» در این گام، بانک عامل با مراجعه به سامانه مدیریت تعهدات ارزی کشور، اسناد حمل را ثبت می‌کند.

گام یازدهم:‌ «ثبت منشا ارز.» یازدهمین گام از سوی واردکننده اجرا می‌شود. واردکننده موظف است با مراجعه به سامانه جامع تجارت در بخش مدیریت عملیات ارزی بانکی، اطلاعات منشا ارز خود را ثبت کند.

گام دوازدهم: «صدور اعلامیه تامین ارز.» بانک عامل با بررسی منشا ارز، اقدام به صدور اعلامیه تامین ارز می‌کند، بنابراین این مرحله نیز بر عهده بانک عامل گذشته شده است.

گام سیزدهم:‌ «ترخیص کالا از گمرک.» واردکننده با مراجعه به گمرک و ارائه شماره رهگیری اعلامیه تامین ارز (‌ساتا) اقدام به ترخیص کالای خود می‌کند.

گام چهاردهم:‌ «رفع تعهد و دریافت تضامین.» اجرای گام پایانی نیز مانند گام قبلی بر عهده واردکننده است. وارد‌کننده پس از ترخیص کالا جهت رفع تعهد و دریافت تضامین خودی باید به بانک عامل مراجعه کند.